توضیح:
با اینکه بانکها مکلفند معاملات خود را بر اساس قانون بانکداری بدون ربا انجام دهند؛ اما این تردید در بیشتر مردم وجود دارد که آیا واقعاً بانکها براساس قانون عملیات بدون ربا عمل می‌نمایند تا درآمدی که از این طریق به دست می آید حلال باشد؟ بخصوص اینکه گاهی یقین وجود دارد که برخی از عملیاتی که بانکها انجام می‌دهند صحیح نیست و از نظر شرعی شبهه ربا و یا بطلان قرارداد را دارد. مانند قبول فاکتور صوری در تسهیلات فروش اقساطی و … با این حال نمی‌توان به طور کلی گفت که همه معاملات بانکها حرام است.
حال سوال این است که در صورتی که در صحت معاملات یک بانک شک داشته باشیم، پولی که تحت قالب انواع تسهیلات از بانک دریافت می‌شود یا سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری که بانک به صورت علی‌الحساب به مشتریان خود می‌پردازد چه حکمی دارد؟
فتوای حضرت امام خامنه‌ای(مد ظله العالی)
اگر مکلّف بداند که قوانین بانکى در مواردى مانند مضاربه و فروش قسطى، توسط بعضى از کارمندان بطور صحیح اجرا نمىشود، آیا سپردهگذارى به قصد کسب سود براى او جایز است؟
جواب: اگرفرض کنیم، مکلّف علم پیدا کند که کارمندان بانک، پول او را در معامله باطلى بکار گرفتهاند، دریافت و استفاده از سود آن براى او جایز نیست ولى با توجه به حجم سرمایههایى که توسط صاحبان آنها به بانک سپرده مىشود و انواع معاملاتى که توسط بانک صورت مىگیرد و مىدانیم که بسیارى از آنها از نظر شرعى صحیح هستند، تحقق چنین علمی‌‌براى مکلّف بسیار بعید است. (آیت الله خامنه‌ای، اجوبه‌الاستفتائات، سئوال ۱۹۴۱.)
فتوای آیت الله سیستانی(دامت برکاته)
سؤال :
اگر انسان به قصد و نیت گرفتن سود از بابت پولى که در بانک میگذارد و با توجه به اینکه همه شرایط را هم خود بانک تعیین مى کند و از همان اول نرخ سود و مدت را تعیین مى کند اما انسان با رضایت این کار را انجام دهد و شرایط را قبول کند آیا جایز است از این سود استفاده کند یا حکم ربا دارد؟
جواب :
اگر بانک دولتى یا مشترک بین مردم و دولت باشد، در صورتی که پرداخت مبلغ بر اساس معامله ای باشد که به حسب موازین فقهی صحیح باشد واحتمال عمل به آن در حق بانکها داده شود اشکال ندارد و تصرف در کل ارباح حاصله مجاز است مثل سائر معاملات مشروعی که با اموال دولتی صورت می گیرد.
سؤال :
آیا پولی راکه در بانک می گذارندو ماهیانه مقداری پول به عنوان پول سود در یافت می کند حلال است ؟
جواب :
در صورتی که پرداخت مبلغ بر اساس معامله ای باشد که به حسب موازین فقهی صحیح باشد واحتمال عمل به آن در حق بانکها داده شود اشکال ندارد و تصرف در کل ارباح حاصله مجاز است مثل سائر معاملات مشروعی که با اموال دولتی صورت می گیرد.
فتوای آیت الله شبیری زنجانی(دامت برکاته)
سوال- آیا می‌توانم یک قطعه زمین را فروخته پول آن را در بانک گذاشته از بهره آن استفاده کنم؟
جواب: اگر بانک را وکیل کنید که با پول شما کار کند و طبق موازین شرعی به شما سود بدهد و احتمال بدهید که بانک طبق شرع عمل می‌کند گرفتن سود اشکال ندارد.
(معاملات بانکی از دیدگاه مراجع ، سید عباس موسویان، ضمیمه ۶۳.)